موزه مردم‌شناسی و باستان‌شناسی گناباد | تاریخ، معماری و آثار ارزشمند

موزه مردم‌شناسی و باستان‌شناسی گناباد از مهم‌ترین جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی شهرستان گناباد است. این دو موزه در بناهای ارزشمند تاریخی، یعنی مدرسه نجومیه و مسجد جامع گناباد قرار گرفته‌اند و بازدید از آن‌ها فرصتی بی‌نظیر برای آشنایی با تاریخ، فرهنگ، صنایع‌دستی و آثار باستانی این دیار است. اگر علاقه‌مند به گنابادگردی هستید، بازدید از این موزه‌ها تجربه‌ای متفاوت از موزه‌گردی در ایران خواهد بود.

فعالیت موزه

موزه مردم شناسی و باستان شناسی شهرستان گناباد همه روزه به استثناء چند تعطیلی رسمی باز می باشد.

تعطیلی ها: شهادت حضرت محمد، امام حسن، امام علی، امام جعفر صادق، تا سوعا و عاشورا، رحلت حضورت محمد و رحلت امام

زمان بازدید: همه روزه (شنبه تا جمعه ) در ساعات اداری

قیمت بلیط

بازدید کنندگان داخلی (ایرانی): 15/۰۰۰تومان

باردید کنندگان خارجی ( توریست ها): 100/۰۰۰ تومان

بازدید کنندگان گروهی مانند مدارس: نیم بها (۷۵۰۰ تومان)

مهد و پیش دبستانی ها (زیر ۶ سال ): رایگان

بازدید کنندگان زیر ۶ سال سن : رایگان


تاریخچه بناها و تأسیس موزه‌ها

موزه باستان‌شناسی

موزه باستان شناسی در سال ۱۳۷۶ به عنوان اولین موزه باستان شناسی خراسان رضوی در بخشی از شبستان شمال شرقی مسجد جامع تاریخی گناباد راه اندازی شد و در سال ۱۳۹۴ با ایجاد یک بنای اختصاصی در مودرسه نجومیه ( موزه مردم شناسی) موزه باستان شناسی به آنجا منتقل شد و به عبارتی موزه مردم شناسی و باستان شناسی که هر دو زیر نظر وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بودند در یک بنا قرار گرفتند. در این بخش از موزه نسخه‌های خطی قرآن، کتیبه‌های تاریخی، سکه‌های طلا و نقره، ظروف سفالی و فلزی به نمایش قرار گرفته است.

موزه مردم‌شناسی

مدرسه نجومیه که قدمت آن به دوره صفویه می‌رسد، در کوی شرقی و نزدیکی مسجد جامع گناباد قرار دارد. این بنای آجری در گذشته محل تدریس علم نجوم بوده و بعدها پس از مرمت در دوره قاجار، در بهمن ماه سال ۱۳۸۵ به موزه مردم‌شناسی گناباد تبدیل شد. در این موزه مشاغل سنتی مانند آهنگری، نمدمالی، سفالگری مند، حفر قنات، گلیم‌بافی و مراسم‌های بومی شبیه‌سازی شده‌اند. ماکت قنات قصبه گناباد به‌عنوان تنها اثر جهانی استان خراسان رضوی نیز در این موزه به نمایش درآمده است.


موزه باستان‌شناسی و مردم‌شناسی گناباد
موزه باستان‌شناسی و مردم‌شناسی گناباد
موزه باستان‌شناسی و مردم‌شناسی گناباد

معماری موزه باستان شناسی و مردم شناسی

  • مدرسه نجومیه دارای ایوان شمالی، هشتی ورودی، دالان، صحن مرکزی و حجره‌های اطراف است. آجرکاری و گچ‌بری ساده آن جلوه‌ای از معماری مکتب خراسانی است.

مجموعه‌ها و بخش‌های موزه‌ها

بخش مردم‌شناسی

  • آهنگری سنتی
  • دکان خواروبار فروشی قدیمی
  • بافندگی و گلیم‌بافی
  • سفالگری مند با پیشینه ۵۰۰۰ ساله
  • نمدمالی و صنایع دستی بومی
  • آیین‌های سنتی مانند عروسی و شب‌زنده‌داری قنات

بخش باستان‌شناسی

  • قرآن‌های خط کوفی قرن‌های ۳ تا ۵ هجری
  • نسخ خطی تیموری و قاجاری
  • سکه‌های تاریخی پیش و پس از اسلام
  • کتیبه‌های آجری مدرسه نجومیه و مسجد جامع

دیگر موزه‌های گناباد

علاوه بر موزه مردم‌شناسی و باستان‌شناسی گناباد، این شهرستان موزه‌های دیگری هم دارد که بازدید از آن‌ها جذاب خواهد بود:

  • موزه زعفران: نمایشگاه کاملی از ابزار و تاریخچه کشت و فرآوری زعفران.
  • موزه آب: معرفی قنات‌ها و شیوه‌های سنتی مدیریت منابع آب.
  • موزه حیات وحش: نمایش گونه‌های جانوری و گیاهی بومی منطقه کویری و کوهستانی گناباد.

پیشنهاد گنابادگردی

برای درک بهتر تاریخ، آثار تاریخی و صنایع دستی گناباد، پیشنهاد می‌کنیم کتاب «تاریخ و جغرافیای گناباد» را مطالعه کنید. این کتاب مرجعی ارزشمند برای هر کسی است که می‌خواهد اطلاعات کامل‌تری درباره موزه‌ها و جاذبه‌های شهرستان گناباد داشته باشد.


اطلاعات بازدید و موقعیت مکانی

این موزه‌ها در کوی شرقی گناباد، خیابان مسجد جامع واقع شده‌اند.
شماره تماس: ۰۵۱۵۷۲۳۶۲۲۷.
📍 موقعیت موزه مردم‌شناسی و باستان‌شناسی گناباد در گوگل مپ